KENNEMERLAND – Wat is er mooier dan een forse wandeling door de Amsterdamse Waterleidingduinen in de eerste weken van de maand oktober, de tijd waarin de ‘heren damherten’ zich luidruchtig laten gelden in de drang om het nageslacht veilig te stellen? Zodra de zon zich toont boven het fraaie duingebied gonst de lucht van de talloze burlende reebokken. Het is de periode van de bronst. Een indrukwekkend vruchtbaarheidsfeestje, dat echter wel ieder jaar wat minder, minstens wat anders wordt.
Draai de klok eens zo’n jaar of zeven terug, naar 2016, toen liepen er bijna vierduizend damherten door het gebied van 3400 hectare tussen Zandvoort, Noordwijk en Bloemendaal. Leuk voor wandelaars die graag herten in de vrije natuur tegenkomen, alleen voor die natuur zelf werd dat toch wel een beetje veel. Het gevolg was dat veel jonge bomen en struiken geen kans meer hadden om groot te groeien vanwege de niet te remmen eetlust van al die damhertjes. Want ja, ga maar even na, een hert verorbert toch al snel zo’n anderhalve kilo groen per dag. En zo verdween er in 2016 zesduizend kilo ‘groen’ per dag (dat is zo’n 22.000 ton per jaar) met dank aan Bambi & Co.
Het gevolg was dat er besloten werd tot actief natuurbeheer dat er op gericht was (en is) om de populatie damherten binnen een aantal jaren terug te brengen tot pakweg zo’n 800 in 2027. Een ambitie die uitsluitend gerealiseerd kon worden door middel van jacht. En die jacht was iets waar men niet massaal de handjes voor op elkaar kreeg, met als gevolg: acties, protesten en rechtszaken.
Ondanks alle gemengde gevoelens en protesten rond dit thema, is men sinds 2016 toch actief met het geweer in de weer. Een jacht die zich vooral richt op de hinden, omdat dat de meest efficiënte manier is om het ‘nageslacht’ binnen te perken te houden. Daarbij wordt gestreefd naar een verhouding bokken en hinden van 1-op-1. De resultante van dit inmiddels ruim 6 jaar voortdurende beheerbeleid is dat het aantal damherten is teruggebracht tot ongeveer 1800. En dat verschil ten opzichte van 2016 is voor de bezoekers van de duinen dan ook duidelijk te merken. Wie zo’n zes jaar geleden door de AWD liep zag hele groepen hinden rondrennen door de dalen en over de duintoppen, De bokken sloofden zich tijdens de bronst uit voor hele groepen dames, en bonden de strijd aan met iedere concurrent om toch vooral de ‘harem’ voor zichzelf veilig te stellen.
Welnu, van ‘harems’ is nu nauwelijks meer sprake. Overal in het duingebied kom je wel de opgefokte en burlende bokken tegen, vol adrenaline, overlopend van de testosteron en voor niets of niemand bang. Van wandelaars met verrekijkers en fotografen met soms indrukwekkende telelenzen trekken ze zich niets aan. Ze hebben wel wat anders aan hun hoofd… de vrouwtjes. Alleen, die goede ouwe tijd, waarin de dames in roedels voor hun klaar stonden, lijkt voor hen voorbij. Hinden blijken op dit moment moeilijk te vinden. Ze zijn er wel, alleen lang niet meer zoveel als enkele jaren terug. En de hinden die er nog wel zijn blijken een stuk schuwer geworden en maken zich bij de minste menselijke aanwezigheid al uit de… hoefjes.
Het is ongetwijfeld de resultante, eigenlijk het ‘succes’, van inmiddels zes jaar actief natuurbeheer. Maar we zijn er nog niet. Want het doel is om uiteindelijk op 800 uit te komen in 2027, vierhonderd bokken en vierhonden hinden. Dat is natuurlijk heel goed nieuws voor alle bomen en planten in het fraaie duingebied, waardoor flora en fauna in de AWD weer in balans komen. Maar toch heeft ’t ook iets spijtigs. De wetenschap dat de bronst in de AWD toch ieder jaar iets minder zal zijn.
Voor wie de bronst dit jaar nog wilt meebeleven: wacht niet te lang, over een paar weken is ’t voorbij. Dus trotseer weer en wind en stap kort na zonsopgang het duingebied binnen voor een bijzonder natuurbeleving die misschien nooit meer zó intens wordt al dat die nu is.
En voor wie niet in de gelegenheid is: gelukkig hebben we dan de foto’s nog! Klik op de link Hertenbronst in de AWD #1 en op Hertenbronst in de AWD #2 voor de complete fotoseries van Wim Meijer of klik op de hoofdfoto bovenaan dit bericht voor de filmopnamen van Charles Duijff.
Hieronder alvast een kleine selectie uit de fotoseries: 
