Franke van der Laan van de stichting MEERgroen schrijft wekelijks een blog over flora en fauna in de Haarlemmermeer. Het hoogtepunt van deze week was het bezoek van 15 consultants van Cap Gemini.
Het was de 4e keer dat dit bedrijf een nieuwe lichting consultants in opleiding een dagdeel met ons liet werken om aan de praktijk te ruiken.
De eerste keer hebben we boompjes geplant, daarna een keer in Mariënheuvel bomen gered. In maart jl hebben we in Noordwijk, tezamen met vrijwilligers van onze stichting en bewoners van de woonwijk, zo’n 8000 vlinderstruiken stekken gemaakt voor herplant elders en deze keer viel de keus op het Sorghbosch.
Het was de bedoeling dat we esdoorns gingen verwijderen die eiken, lindes en beuken aan het verdrukken waren. Maar bij de voorbereiding bleek dat dit warme en droge jaar geleid heeft tot een flinke uitbraak van de iepziekte. We zitten nu in de 4e wereldwijde iepziektegolf. De eerst was in de dertiger jaren van de vorige eeuw. Iepziekte is een noodlottige samenwerking van een schimmel en een keversoort. Schimmels tasten altijd hout aan als er een beschadiging in de bast optreedt.
Bomen en ook de iep dammen die infectie in door vaten rond die schimmel af te sluiten met kurk. Rond 1930 is de iepziekteschimmel is een plaag geworden door een mutatie waardoor hij sneller ging groeien dan de boom hem kon afsluiten want een boom sluit zijn eigen sapstroom af. Dat gaat zo snel dat de bladeren aan de takken verdrogen en er dan uitzien als karakteristieke vaantjes. Als een boom sterft staat er een heel leger van spintkevers klaar voor de afbraak. Eentje voor elke boomsoort. De afbraak begint met het opvreten van de eiwitrijke cambium laag tussen hout en bast. Zodra de sapstroom stopt verdrinken de kevers niet mee in die laag. In een boom met een diameter van 25 cm kunnen wel 2 miljoen keverlarven groot worden. En daarmee komt de bast los. Nu zit die iepziekteschimmel toevallig net ook in die laag en alle kevers die uitvliegen zitten dus vol met sporen en gaan, voor ze zelf eitjes gaan leggen, eerst even knabbelen aan een vers ieptakje binnen 5 km van de moederboom.
Op die manier is die ziekte een wereldwijde plaag geworden. In het Sorghbosch troffen we 14 al dode droge bomen aan en 8 afstervende waar al ca 1 miljoen kever larven in bezig waren. Binnen 6 weken na het verschijnen van de vaantjes moet dat opgelost worden anders vliegen die kevers overal heen. Wij hebben alle bomen gekapt en de bast geschild en de andere takken en stammen onder water gelegd waardoor de keverlarven alsnog verdrinken . Zie foto met 1 moeder gang met daaruit stralend 100 larven gangen. Inzet 1 iepenspintkever van 3 mm groot. Dit hele proces was een eyeopener voor zowel de MEERGroen vrijwilligers als de consultants. Zo zit de natuur altijd vol met verrassingen en voor elk probleem is er een adequate aanpak maar het vereist meestal wel goed observeren en de handen uit de mouwen steken.
Graag krijgen we reacties op onze blogs en suggesties voor onderwerpen.
Franke van de Laan
Stichting MEERGroen
Meerbomen.nu
Klimaatburgemeester Haarlemmermeer
