Wekelijks schrijft ecoloog en Natuurburgemeester Franke van der Laan een informatieve column over de flora en fauna in onze leefomgeving.
Anna Paulownaboom
De Anna Paulownaboom is geen inheemse soort, maar hij staat wel degelijk in onze polder en is de moeite waard om nader aandacht aan te besteden. De boom komt oorspronkelijk uit Oost-Azië, heeft extreem grote bladeren, kan een meter of 25 hoog worden en bloeit prachtig in mei, voordat de bladeren verschijnen. Zie foto met inzet. In Nederland wordt de boom vaak maar 10 m hoog. Het is ook een zeer snel groeiende boom. Sommigen zien in deze soort een (deel van de) oplossing voor de klimaatcrisis, omdat hij bij die snelle groei snel zeer veel CO2 vast legt. De Paulownia heet ook wel princessenboom of keizersboom.
Bijzonder
De naam van de Anna Paulownaboom stamt van onze eigen ex koningin Anna Paulowna, de vrouw van Koning Willem II. Zij was verrukt van de opvallende bladeren en bloemen van de boom. Haar man was de ‘ingenieurkoning’, die de stoommachine introduceerde om onze polder droog te malen. Zij hield daarbij met hem ook de voortgang in de gaten van dit mega-experiment en had onder de beuk, die er nog steeds staat, bij het Kaaggemaal een eigen zitje. Die beuk inmiddels minstens 180 jaar oud. In China is het een gebruik om een Paulownia te planten op de begraven moederkoek van een meisje. Omdat hij zo snel groeit, kon zij, als zij trouwde van die boom haar meubilair laten zagen of voorwerpen voor haar bruidsschat.
Waar
In de Haarlemmermeer staan een aantal mooie exemplaren bv in de IJtocht zone bij de Braambosschool. De meerbomen-actie maakt ook allerlei leuke initiatieven los. Zo was er vorig jaar iemand die Paulownia’s opkweekte en toen hij ruimtegebrek kreeg, heeft hij 50 stekjes gedoneerd. Die zijn nu inmiddels 1-2 m groot en beschikbaar voor bijzondere gevallen om uitgeplant te worden op een plek waar ze volwassen kunnen worden. Verzoeken daarvoor kunnen tot 1 april ingediend worden. De Anna Paulownaboom houdt van humusrijke, goed doorlatende grond en beschutte en zonnige plek. Jonge planten kunnen slecht tegen nachtvorst. Oudere bomen zijn winterhard.
Turbo oogst dagen
We zijn nu ruim een maand in het ‘bomenseizoen’. In de 120 dagen van 5 november tot 1 april hebben we onszelf de klus op de hals gehaald om 1 miljoen boompjes te oogsten te verdelen en te (laten) planten. Dat is dus gemiddeld bijna 8000 boompjes per dag, 7 dagen in de week. We sloten het eerste meerbomen.nu seizoen af met 2300 vrijwilligers en we zijn in dit tweede seizoen al met 4000. Vorig seizoen zat iedereen te wachten tot ze hun gratis boompjes aangeleverd kregen. Zo doen we het dit jaar niet meer, want 4 van ons ploegje van 12 werden er min of meer overspannen van. Die 8000 boompjes gemiddeld halen we alleen als er elke dag meerdere oogstdagen gehouden worden. Aangezien de gemiddelde opbrengst van een oogstdag 1000 boompjes is (varieert tussen 300 en 2000 meestal) zijn er gemiddeld 8 oogst acties per dag nodig. Om het gemiddelde wat op te krikken organiseren we daarom ook zaailingen inleverdagen en zoals dit weekend turbo-oogstdagen. Dat eerste turbo oogstweekend was in Schaarsbergen, 3 dagen achter elkaar met elke dag ca 30 mensen. De eerst 2 dagen zijn, bij dit schrijven, achter de rug en die leverden resp. 4000 en 3800 stuks op. Zo gaat het goed. Ook verheugend is dat vele plantlocaties meteen langs komen om zelf hun boompjes op te halen en sommigen helpen al mee om hun eigen bomen te oogsten. Die kant willen we op en zo komt er een mooi tempo in. En het scheelt veel werk om de boompjes niet eerst ergens in een bomenhub in te kuilen om ze daarna weer uit te leveren. Bij dat werk komen we altijd leuk dingen tegen, zoals dit weekend een hazelworm in de strooisel laag ( foto)
Eye-openers
Elke oogstdag blijkt weer, dat het ook voor geïnteresseerde natuurliefhebbers een eyeopener is hoeveel (leuke) boompjes er overal voor het oprapen staan en hoe leuk en voldoening scheppend het is om een terrein mooi te maken. Dat mooi maken of ecologisch beheer is een manier om betrokken te raken en eigenaarschap te voelen voor een gebied en te ervaren dat het leuker is om er iets aan bij te dragen, dan er alleen maar als consument door heen te lopen.
Dat is het gevoel wat we als verstedelijkte samenleving nodig hebben om een toekomst te bouwen die 100,000 jaar of meer door kan. Ook een eyeopener is vaak om te leren aan winterkenmerken boomsoorten te herkennen. De meeste mensen hebben nooit geleerd om gefocust te kijken en zien alleen maar vage contouren. De natuur en je eigen leven wordt er zo veel rijker van, als je al die mooie details gaat opmerken. Die maken het leven waardevol. En de laatste eyeopener is meestal dat iedereen een zaag een spade of een snoei schaar (efficiënt) kan leren gebruiken. De motorische vaardigheden gaan in zo’n oogstdag met sprongen vooruit . Elke groep begint het eerst uur als los zand en in chaos. Maar binnen een uur is het een geolied team die jassen uit doet omdat ze het zo warm krijgen. Het is super leuk om elke dag dit soort teambuildings activiteiten te organiseren en te ervaren hoe mensen er van genieten en nooit meer op dezelfde manier door een bos kunnen lopen. Zo wordt de sneeuwbal steeds groter. Veel mensen gaan in hun eigen gemeente ook op zoek naar oost- en plantplekken en mobiliseren vrienden en landeigenaren. Op naar de 1 miljoen in een record tempo! En geen last van Corona beslommeringen, lekker buiten in de natuur. En dan op weg naar 3 miljard in heel Europa… en zo voorts.
Graag krijgen we reacties op onze blogs en suggesties voor onderwerpen.
Franke van de Laan
Stichting MEERGroen
Meerbomen.nu
Klimaatburgemeester Haarlemmermeer
Meldingen van bijzondere dieren en planten kunt u doorgeven aan [email protected]. Alle columns vanaf april 2006 vindt u op www.stichtingmeergroen.nl
