Franke van der Laan vertelt als ‘klimaatburgemeester’ in zijn blogs wekelijks over allerlei interessante flora- en fauna-aspecten uit de Haarlemmermeer of uit de regio.
Naast zijn verslagen omtrent intensieve natuuractiviteiten met hulp van vele vrijwilligers, zijn passie voor MEERgroen en MEERbomen, vertelt hij deze week bijvoorbeeld ook over de Glasvleugelspinnendoder……
Nee lees nou niet Glasvezelspinnendoder, want spinnen hebben natuurlijk wel iets met een krachtig ‘WEB’, maar internetsnelheid heeft niet echt hun interesse….
Beste week in 3 jaar!
Franke:
Hoe wel we al 50 jaar intensief aandacht vragen voor het belang van ecologie, kun je niet verwachten dat het altijd zo gaat als je wilt. Maar af en toe heb je van die momenten dat er van alles op zijn plaats valt. Zo’n moment was dat we 11 jaar geleden bijna een half miljoen subsidie wisten te regelen waar we Stichting MEERGroen mee opgericht hebben en weer zo’n moment was toen in 2020 Urgenda langs kwam. Dat het begin was van de oprichting van de landelijke meerbomen.nu actie. Deze week was er weer zo’n week, van een heel ander karakter, maar toch zal deze week ons lang heugen. Het begon al op maandag toen we als Haarlemmermeerse klimaatburgemeester betrokken raakten bij de Amsterdamse klimaatweek en we in een forum, van Amerikanen, Belgen en veel meer nationaliteiten verzeild raakten voor een zaal met 75 mensen, waar maar liefst 225.000 mensen online mee luisterden. Dat hadden we nog niet meegemaakt. Omdat het thema hands-on was, was het op dinsdag hands-on dag in de Haarlemmermeer met als risico dat er 100 a 500 mensen op af zouden komen. Dus dat was tricky. Maar gelukkig is het grootste deel van de mensheid meer van praten, dus er kwamen er 10 (wel goeie types dus). Dezelfde dag raakten we in een ClImate positive dag verzeild bij de Kookfabriek waar zowel banken, mede stadsboeren als oliebedrijven samen kwamen, waar weer toekomstige samenwerkingen uit voort gaan komen. Woensdag was er een team building dag op Park 2020 met een hotelketen, waar ook vervolgdagen van gaan komen.
Onze aannemer maait en hooit intussen grotendeels zelfstandig 25 ha bloemenweides. Donderdag was een dag om op adem te komen zodat we vrijdag weer los konden gaan: 3 nieuwe bedrijven meldden zich voor team building, de gemeente Heemstede stelde een graafmachine ter beschikking om een rietprobleem op Meermond van 1 m diep op te lossen (zeer welkom!) en als eerste grote klap op de vuurpijl kregen we een melding uit een van onze terreinen van zo’n bijzonder dier, dat we de plek en de soort angstvallig geheim houden, omdat er anders een run op ontstaat die hem weg jaagt. Zo’n waarneming, (nog leuker dan een ijsvogel of slechtvlak) is de kroon op 10 jaar ecologisch beheer en heeft mij uit opwinding een slapeloze nacht gekost. Misschien gaan we de plek en de soort nooit bekend maken! De 2egrote klap op de vuurpijl was op zaterdag een 2 pagina groot artikel over onze bomenambities en aanpak in de landelijke NRC (foto).
Glasvleugelspinnendoder
De vorige column over de groefbijendoder bracht Gerjan Dane op het idee om een foto op te sturen die hij in Overbos in Hoofddorp had gemaakt (foto). Op deze foto is te zien dat een soort wesp een spin heeft verschalkt. Een beetje zoeken leverde de naam glasvleugelspinnendoder op. Ook dit is een graafwesp. Deze op spinnen georiënteerde wespenfamilie kent in Nederland 75 soorten en wereldwijd zelfs meer dan 5000. Ongelofelijk hoeveel variatie en blijkbaar ook hoeveel manieren er zijn ontwikkeld om te bestaan en te overleven. Vanuit het basale principe dat spinnen een voedselbron kunnen zijn, zijn er dus meer dan 5000 specialisaties/niches ontstaan.
Bijzonder
Een andere naam voor de glasvleugelspinnendoder is de Koolzwarte metselspinnendoder. Bij deze soort is het vrouwtje helemaal zwart (foto) en het mannetje heeft 2 witte vlekken onder zijn ogen. Het vrouwtje is ca 12 mm groot en het mannetje ca 7 mm. De wespen zijn zeer behendig in het uitschakelen van de spin door deze met een snelle steek te verlammen. Een buitgemaakte spin wordt naar het nest gesleept en begraven of ingemetseld waarbij de wesp een ei op de spin afzet. De wespenlarve die uit het ei kruipt, eet de nog levende spin op waarna de larve zich verpopt. Het zijn altijd de vrouwtjes die het werk verzetten en op spinnen jagen. Mannetjes leven van nectar en sterven kort na de paring. Het leven van een spinnendoder speelt zich deels ondergronds af en daarom is er nog veel onbekend over hun levenscyclus. Een steek van een spinnendoder is behoorlijk pijnlijk.
Waar
Deze familie wordt ook “wegwespen” genoemd omdat ze hun holletjes in los zand en vaak op onverharde zandwegen maken. Spinnendoders komen wereldwijd voor in warme gebieden vooral in de tropen en in woestijnen. Ze worden voornamelijk aangetroffen in open, droge streken met een zandige ondergrond en ze komen alleen bij zonnig weer tevoorschijn. Bij regenachtig weer zijn ze trager en dit verkleint de kans om een spin te bemachtigen. Ook op het heetst van de dag zijn spinnendoders niet actief en ze zijn met name in de ochtend en in de namiddag van zonnige dagen te zien.
Meldingen van bijzondere dieren en planten kunt u doorgeven aan [email protected]. Alle columns vanaf april 2006 vindt u op www.stichtingmeergroen.
Franke van de Laan
Stichting MEERGroen
Meerbomen.nu
Klimaatburgemeester Haarlemmermeer
