De Rekenkamercommissie Haarlemmermeer heeft een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van het re-integratiebeleid in Haarlemmermeer bij inwoners met bijstandsuitkeringen. Ook is daarbij gekeken hoe mensen met bijstand de ondersteuning beleven. De commissie heeft het rapport aangeboden aan de gemeenteraad en het college.
(bewerkt persbericht gemeente Haarlemmermeer)
Mee te laten doen in de samenleving
Gemeenten bieden re-integratieondersteuning aan inwoners met een bijstandsuitkering om hen aan het werk te helpen of meer mee te laten doen in de samenleving. Het onderzoek laat zien dat de gemeente haar beleid vooral richt op bijstandsgerechtigden met perspectief op betaald werk. De gemeente doet minder voor mensen met een grote afstand tot werk. De commissie beveelt de gemeenteraad en het college aan meer te doen voor deze laatste groep.
Werk boven uitkering?
Deze en andere resultaten staan in het rapport Werk boven uitkering? dat de commissie aan de gemeenteraad heeft aangeboden. Het onderzoek laat zien dat het aandeel bijstandsgerechtigden in Haarlemmermeer eind 2019 lager lag (1,5%) dan gemiddeld in Nederland (2,5%). Bijna de helft van de ruim 2.300 bijstandsgerechtigden in Haarlemmermeer heeft eind 2019 weinig perspectief op betaald werk.
Oorzaken
Dit komt door belemmeringen zoals een slechte fysieke gezondheid, schulden en/of het moeten verlenen van mantelzorg. Het beleid van de gemeente richt zich vooral op het begeleiden van mensen naar betaald werk. De commissie constateert dat de grote groep bijstandsgerechtigden voor wie dit niet of nauwelijks haalbaar is nu weinig hulp krijgt om zich te ontwikkelen.
Inzet van trainingen en andere begeleiding
De gemeente zet trainingen en andere begeleiding in om mensen van bijstand naar werk te helpen. Het onderzoek laat zien dat bijstandsgerechtigden die een training of traject gericht op werk volgden, een grotere kans hebben aan het werk te komen dan degenen die geen training volgen. De gemeente heeft moeite goede managementinformatie te genereren over de verschillende vormen van hulp die de gemeente inzet. Hierdoor heeft de gemeente beperkt zicht op welke instrumenten wel werken en welke niet.
Tevredenheid
De Rekenkamercommissie Haarlemmermeer heeft ook onderzocht hoe tevreden bijstandsgerechtigden zijn met de hulp van de gemeente. Een kwart van de bijstandsgerechtigden die met (intensieve) ondersteuning kans maken op betaald werk is (zeer) ontevreden over de hulp van de gemeente. Tegelijkertijd is ongeveer de helft van deze groep (zeer) tevreden en staat een kwart hier neutraal in. Een belangrijke conclusie is dat bijstandsgerechtigden die het gevoel hebben mee te kunnen beslissen over hun ondersteuning, deze meer waarderen.
Meer invloed geven
De commissie beveelt aan bijstandsgerechtigden meer invloed te geven op de hulp die de gemeente hen geeft. De gemeente zou beslissingen over de aanpak minder vóór en meer mét hen moeten nemen. Het vergroten van deze eigen verantwoordelijkheid past ook goed bij de hoofdlijn van het Haarlemmermeerse beleid voor het sociaal domein: stimuleren dat mensen waar mogelijk zelf problemen in hun leefsituatie oplossen.
